4. Công suất chịu tải của nhiều loại dây cáp điện thường dùng cho nhà ở
- Mỗi cỡ dây/ cáp (tiết diện ruột dẫn) và mỗi loại dây/cáp có mức chịu tải khác biệt . đối với mục đích nhà ở, chỉ dẫn này đem tới các bảng mô tả công suất chịu tải của các loại dây/cáp như sau đây . Công suất chịu tải nêu trong các bảng này là phù hợp với nhiệt độ môi trường đến 40 độ C và cũng đã xem xét tới vấn đề sụt áp nhằm đảm bảo chất lượng điện sinh sống cho nhà ở.
Bảng 1: Công suất chịu tải của cáp Duplex Du-CV, Duplex Du-CX
- Đối với nguồn 1pha 2dây, 220V, sau khi chọn đc tiết diện ruột dẫn phù hợp với công suất nhưng chưa phù hợp với chiều dài đường dây muốn mong thì chỉ việc tăng tiết diện lên một cấp (ví dụ tăng từ 3mm2 lên 4mm2) và kiểm tra lại theo cách thức dưới đây (0,187 x P x L / S <= 11), nếu mãn nguyện thì tiết diện dây vừa tăng lên là đã phù hợp, nếu chưa thỏa mãn thì tăng tiết diện ruột dẫn lên 1 cấp nữa và kiểm tra lại như trên cho tới khi thỏa mãn .
- Công thức tính để mua dây dẫn diện
L = Chiều dài đường dây mong muốn, m
S = Tiết diện ruột dẫn của dây, mm2
Bảng 2: Công suất chịu tải của cáp Điện kế ĐK-CVV, ĐK-CXV
Bảng 3: Công suất chịu tải của dây VC, CV, CVV
Bảng 4: Công suất chịu tải của dây đôi mềm VCm, VCmd, VCmx, VCmt, VCmo
Bảng 5: Công suất chịu tải của dây VA
5. Cách đo đạc và chọn lọc dây dẫn
Tính toán và lựa chọn dây dẫn cần phải thực hiện theo quy trình sau đây.
- Xác định nguồn điện sẽ dùng
- Tính tổng công suất thiết bị tiêu thụ điện
- Lựa chọn dây dẫn cho từng phần của nhà ở, gồm có ba bước nhỏ :
+ Lựa chọn đọan dây ngoài trời
+ Lựa chọn đọan cáp điện kế
+ Lựa chọn dây cho từng nhánh và dây đến từng thiết bị tiêu thụ điện.
5.1 Xác định nguồn điện sẽ dùng
- Căn cứ vào thiết bị điện trong nhà mà thợ sữa chữa điện sẽ sử dụng là thiết bị 1 pha hay 3 pha, đồng thời cũng phải căn cứ vào nguồn cung cấp của điện lực ở địa phương mình ở có những loại nguồn điện nào. hầu hết nguồn điện dùng cho nhà ở hiện tại ở nước ta là nguồn 1 pha 2dây.
- Bước này thường bị phụ thuộc vào nguồn cung ứng ở từng địa phương, nếu người sử dụng chỉ xài thiết bị điện 1 pha và nguồn địa phương của Điện lực chỉ có 2 dây (1 nóng, 1 nguội) hoặc 4 dây (3 nóng, 1 nguội) thì chỉ có nguồn “1pha 2dây” (như đã nêu ở mục 1.1) là vận dụng được. Trong tình huống này vẫn có thể chọn nguồn “1pha 3dây” (như đã nêu ở mục 1.2) để sử dụng, nhưng phải lắp đặt thêm hệ thống nối đất cho hệ thống điện trong nhà, phía sau đồng hồ đo điện.
5.2 Tính tổng công suất thiết bị tiêu thụ điện
- Thiết bị tiêu thụ điện là những thiết bị họat động bằng năng lượng điện. Các thiết bị tiêu thụ điện trong nhà ở có thể kể ra như: Đèn điện, quạt điện, nồi cơm điện, bàn ủi, tủ lạnh, máy giặt, lò nướng vi sóng, máy điều hòa nhiệt độ, máy bơm nước… Trên mỗi thiết bị tiêu thụ điện, đa số đều có ghi trị số công suất, có đơn vị là W (Woat) hoặc kW (Kilô-Woat) hoặc HP (Horse Power- Sức ngựa). Một cách gần đúng, có thể xem tất cả các trị số công suất ghi trên các thiết bị là công suất tiêu thụ điện. Tính tổng công suất thiết bị tiêu thụ điện là liệt kê và cộng lại tất cả trị số công suất của các thiết bị tiêu thụ điện trong nhà nhằm xác định công suất tiêu thụ điện tổng của cả ngôi nhà.
- Khi gặp các đơn vị công suất riêng biệt thì quy đổi sang cùng một đơn vị như sau:
1kW = 1.000W
1HP = 750W
5.3 Lựa chọn dây dẫn cho từng phần của nhà ở
- Đây là buớc cuối cùng tìm ra các cỡ dây cần phải sử dụng . Tùy theo công suất chịu tải của từng nhánh trong sơ đồ điện, người sử dụng có thể chọn các loại dây, cỡ dây riêng biệt .
*Ví dụ: Tính toán chọn lọc dây dẫn cho một nhà cụ thể.
Đề bài:
Cần tính tóan chọn lọc dây dẫn cho việc sua chua dien nuoc của một ngôi nhà 1 trệt 1 lầu, đi dây âm tường, khỏang cách từ nhà tới lưới điện địa phương là 30m, tất cả thiết bị điện trong nhà sử dụng điện 1pha 220V, và có công suất được nêu trong bảng sau.
Bước 1: Xác định loại nguồn điện sẽ dùng : Vì tất cả thiết bị điện trong nhà dùng điện 1pha, 220V nên ta chọn nguồn điện thông dụng nhất là nguồn 1pha 2 dây.
Bước 2: Tính tổng công suất thiết bị tiêu thụ điện: Cộng tất cả công suất của các thiết bị của tầng trệt, tầng lầu và công suất tổng của cả nhà ta có tư liệu sau.
Tổng công suất tầng trệt: 7.470W
Tổng công suất tầng lầu: 3.335W
Tổng công suất cả nhà: 10.805W
Bước 3: Lựa chọn dây dẫn cho từng phần của nhà ở
• Lựa chọn đọan dây ngoài trời
Đoạn dây ngoài trời là đọan dây dẫn điện vào nhà nên nó phải chịu được tổng công suất cả nhà là 10.805W. tuy nhiên, hầu như không có thời khắc nào mà tất cả các thiết bị điện trong nhà họat động đồng thời cùng 1 lúc, cho nên người ta có thể giảm công suất tính tóan xuống còn khoảng 80% công suất tính tóan rồi mới lựa chọn dây dẫn theo công suất đã được giảm. Khi giảm xuống 80% như vậy người ta có cách gọi khác là chọn ‘hệ số đồng thời’ (kđt) = 0,8. Trong ví dụ này hướng dẫn này cũng chọn kđt = 0,8 và công suất sau khi đã giảm là:
P = 10.805 x 0,8 = 8644W = 8,644kW
Đoạn dây ngoài trời thông dụng được dùng là loại dây Duplex ruột đồng, cách điện PVC (Du-CV). Căn cứ vào công suất 8,644kW ta tra bảng để tìm cỡ (tiết diện ruột dẫn) cáp cho thích hợp. Tra bảng 1 (cáp Du-CV và Du-CX), chọn giá trí lớn hơn gần nhất ta thấy cáp tiết diện ruột dẫn 6mm2 có công suất chịu tải phù hợp. Chiều dài thiết kế của cáp có tiết diện ruột dẫn 6mm2 cho trong bảng 1 cũng thỏa mãn với chiều dài lắp đặt mà đầu bài yêu cầu là 30m, vì thế ta có thể chọn đoạn cáp ngoài trời là cáp Du-CV 2×6mm2 hoặc Du-CX 2×6mm2
• Lựa chọn đọan cáp điện kế
Đoạn cáp điện kế nối từ đọan dây ngoài trời vào đến nhà nên nó cũng nên có công suất chịu tải lớn hơn hoặc bằng 8,644kW. Tra bảng 2 ta thấy cáp ĐK-CVV tiết diện ruột dẫn 5mm2 hoặc cáp ĐK-CXV tiết diện ruột dẫn 4mm2 là phù hợp. Đoạn cáp điện kế thường khá ngắn (< 10m) nên không cần chú ý đến điện áp rơi theo chiều dài. như vậy, người sử dụng có thể sử dụng ĐK-CVV 2 x 5mm2 hoặc ĐK-CXV 2 x 4mm2.
• Lựa chọn dây cho từng nhánh và dây dẫn đến từng thiết bị điện
Ngôi nhà có tầng trệt và 1 tầng lầu, hai tầng có công suất tiêu thụ riêng biệt nhiều, vì vậy để tiết kiệm người dùng có thể phân làm 2 nhánh. Đường dây cho 2 nhánh này người sử dụng nên chọn loại dây đơn cứng (VC).
Nhánh 1 cho tầng trệt:
Tầng trệt có công suất tổng là 7.470W = 7,47kW. tương tự nhau như đã nói đến ở trên, gần như các thiết bị không họat động đồng thời phải có thể chọn hệ số đồng thời kđt = 0,8, lúc đó công suất để chọn dây dẫn là 7,47 x 0,8 = 5,976kW. Tra bảng 3 ta thấy dây VC tiết diện ruột dẫn 4mm2 là phù hợp, như vậy người dùng có thể chọn dây VC 4mm2 cho nhánh 1 (tầng trệt).
Nhánh 2 cho tầng lầu:
Tầng lầu có công suất tổng là 3.335W = 3,335kW. na ná như đã đề cập ở trên, hầu như các thiết bị không họat động đồng thời phải có thể chọn hệ số đồng thời kđt = 0,8, lúc đó công suất để chọn dây dẫn là 3,335 x 0,8 = 2,668kW. Tra bảng 3 ta thấy dây VC tiết diện ruột dẫn 2mm2 là phù hợp, như vậy người sử dụng có thể chọn dây VC 2mm2 cho nhánh 2 (tầng lầu).
Dây cho từng thiết bị:
Theo lý thuyết thì mỗi thiết bị có công suất riêng biệt sẽ cần một cỡ dây riêng biệt . Việc chọn từng cỡ dây riêng cho từng thiết bị như vậy có điểm hay là tiết kiệm được lệ phí dây dẫn, nhưng lại rất khó cho việc mua dây giống như đi dây, sự khó khăn này nhiều lúc cũng rất tốn kém. vì thế, khi trong nhà không có thiết bị nào có công suất lớn cá biệt thì người dùng có thể chọn một cỡ dây và dùng chung cho tất cả các thiết bị.
Công suất sử dụng ở các ổ cắm thường ko cố định, không hiểu trước vững trãi, vì thỉnh thoảng có hai hay nhiều thiết bị sử dụng chung một ổ cắm, do đó, để bảm bảo, người sử dụng nên chọn dây cho ổ cắm hơn một cấp so với cỡ dây dự định sử dụng chung cho tất cả các thiết bị.
Tùy theo cách thiết kế, người sử dụng có thể chọn loại dây đơn cứng hoặc dây đôi mềm, ngôi nhà trong ví dụ này có yêu cầu đi dây âm tường nên ta chọn dây đơn VC cho tất cả các thiết bị. Nhìn vào bảng công suất ta thấy công suất của máy điều hòa nhiệt độ 1,5HP (1,125kW) là lớn nhất, tra bảng 3 ta thấy cáp VC tiết diện ruột dẫn 0,75mm2 là phù hợp, tuy vậy cần chọn dây cho ổ cắm hơn một cấp cho nên người dùng có thể chọn dây VC 1,0mm2 cho tất cả các thiết bị và ổ cắm.
Tóm lại: Các loại dây, cỡ dây đã được tính toán lựa chọn cho ngôi nhà trên như sau:
- Đoạn dây ngoài trời: cáp Duplex Du-CV 2×6mm2 hoặc Duplex Du-CX 2×6mm2
- Đoạn cáp điện kế: cáp ĐK-CVV 2 x 5mm2 hoặc ĐK-CXV 2 x 4mm2
- Dây cho nhánh tầng trệt: dây VC 4mm2
- Dây cho nhánh tầng lầu: dây VC 2mm2
- Dây cho các thiết bị điện và ổ cắm: dây VC 1,0mm2
Ghi chú: Người dùng có thể lựa chọn lắp đặt các loại dây & cáp ko chì với tiết diện ruột dẫn cũng như đã chọn lọc ở trên.
6. Các lưu ý cho thi cong dien nuoc nhà ở
- Nên chia đường điện phân phối trong nhà ở thành nhiều nhánh để thuận lợi cho việc ngắt điện khi cần sửa chữa, dành chỗ .
- Các dây pha (dây nóng) có cùng màu và tốt nhất là màu đỏ, màu cam hoặc màu vàng. Khi có nhiều nhánh đi chung một tuyến mà kích thước giống nhau thì màu của từng nhánh nên riêng biệt để dễ phân biệt.
- Dây cho hệ thống nối đất phải có màu khác nhau với tất cả các dây khác và nên chọn dây màu xanh- sọc- vàng hoặc vàng- sọc- xanh.
- Khi luồn dây trong ống hoặc trong nẹp, phải chọn kích cỡ ống, nẹp đủ rộng sao cho dễ luồn, dễ rút mà không hư hại tới dây dẫn.
- Không nên đi dây nơi ẩm thấp hoặc quá gần các nguồn nhiệt, hóa chất.
- Mối nối dây phải chặt, tiếp xúc tốt để ko gây ra mô-ve nặc lửa khi mang tải.
- Không được nối trực tiếp ruột dẫn đồng và nhôm với nhau.
- Đoạn dây đi trong ống không nên có mối nối.
- Không nên đi dây âm trong nền của tầng trệt nếu nền ko đảm bảo cố định với tường khi nền bị lún.
- Không nên sử dụng dây có tiết diện bé hơn 0.5mm2.
7. Những tác hại khi dùng dây & cáp điện kém chất lượng
Khi ruột đồng kém chất lượng hoặc không đủ tiết diện có thể gây ra các tác hại sau
- Dẫn điện kém, gây sụt áp trên đường dây làm cho thiết bị họat động không hiệu quả, thời gian sống thiết bị giảm nhanh.
- Phát nóng quá mức trên đường dây, gây hư hại lớp cách điện, gây chạm chập cháy nổ.
- Ruột đồng kém chất lượng rất dễ gãy, khó nối, khó lắp vào các phụ kiện điện khác.
Khi lớp cách điện kém chất lượng có thể gây ra các tác hại sau
- Nứt cách điện, hở ruột dẫn, gây điện giật cho người.
- Rạn nứt cách điện sau một thời gian ngắn, gây rò điện, tổn thất điện năng, chạm chập cháy nổ.
- Không chịu được nhiệt độ chấp nhận của ruột dẫn, chảy nhão gây ra chạm chập cháy nổ.
- Không tự tắt khi bị phát cháy bởi tác nhân bên ngoài.
- Mất màu sau một thời gian ngắn, gây nhầm lẫn các dây với nhau khi sửa chữa, dành chỗ .
8. Những kinh nghiệm chọn lọc dây diện cho nhà ở
Những kinh nghiệm được nêu ở đây chủ yếu hướng tới các loại dây sử dụng trong nhà (như mục 3.1 đã nói đến ).
Với rất nhiều những loại dây điện trên thị trường hiện tại, tốt có, xấu có, thật có, giả có, thậm chí có khi gặp dây chẳng có nhãn mác, tên nhà gia công gì cả. vì thế, một người ko chuyên thì việc lựa chọn dây nào, nhãn hiệu nào mà có thể tin cậy được rằng một việc không thuận tiện gì. Bằng một số kinh nghiệm của người biên soạn, hướng dẫn này đưa ra một vài khuyến nghị và những chỉ dấu để hy vọng rằng người dùng có thể tránh được các sản phẩm dây/ cáp điện kém chất lượng.
- Không nên chọn dây ko có nhãn mác trên bao bì, không có tên nhà sản xuất, ko địa chỉ rõ ràng .
- Không nên dùng dây mà trên dây không có các thông tin căn bản như: nhãn hiệu, tên loại dây, tiết diện, cấu trúc ruột dẫn (số sợi và đường kính mỗi sợi), tiêu chuẩn sản xuất.
- Dây tốt thường có bề ngoài của vỏ nhựa bóng, láng.
- Lớp nhựa cách điện của dây tốt rất dẻo, khi tuốt ra khỏi ruột dẫn, có thể kéo giãn gấp 2, gấp ba chiều dài ban đầu mà chưa bị đứt. Dây có thể bẻ gập nhiều lần hoặc xoắn gút nhưng bề mặt cách điện không bị rạng nứt.
- Có thể kiểm tra ruột dẫn, bằng cách đếm số sợi bé bên trong so với số sợi được ghi bên ngoài. Đường kính của các sợi bé bên trong rất khó kiểm tra, vì nên có thước chuyên sử dụng mới đo được. tuy vậy, với một nhãn hiệu uy tín, trên dây có ghi cụ thể cấu trúc ruột dẫn (số sợi và đường kính mỗi sợi) thì có thể tin tưởng được.
- Dây tốt thì có ruột dẫn sáng, bóng, nếu là dây đồng thì ruột dẫn rất mềm dẻo. đối với dây ruột dẫn đồng có nhiều sợi bé thì có thể dùng hai ngón tay xoắn ruột dẫn thuận tiện mà các sợi nhỏ không bung, không gãy, không đâm vào tay. cùng với dây ruột dẫn có 1 sợi thì có thể bẻ gập ruột đồng đến vài chục lần mà ko gẫy.
- Thông thường, dây tốt có giá nhiều hơn dây dỏm với cùng cỡ loại.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Website: http://diennuocaz.com
Văn phòng doanh nghiệp : Ngõ 210. Đường Hoàng Văn Thái. Thanh Xuân. Hà Nội
HotLine: 094 889 50 60 - 094 734 83 86 - 0978 56 34 68 ( Anh Hiếu )