Bài viết này ko đi sâu vào vấn đề kỹ thuật của các loại hệ thống máy lạnh, cũng không đề cập tới mặt trái của máy lạnh là tác hại đến môi trường; mà chỉ đưa ra những vấn đề thường gặp của loại thiết bị này trong công trình dân dụng, nhà ở nhằm tìm phương pháp kiến trúc – kỹ thuật phù hợp và thuận lợi . Ở đó, xử lý vị trí tiện lợi, đảm bảo thẩm mỹ cho cục nóng – cục lạnh là cả một vấn đề cần lưu tâm .
Một số quan tâm về thi công khi lắp máy điều hòa
 |
| Giải pháp “cất” cục lạnh khi cục lạnh điều hoà chung tường với tủ. |
+ Mùa hè năm 2010 và đầu năm 2011; Việt Nam đã chứng kiến hai đợt khí hậu khắc nghiệt, kéo dài. vẫn là đợt nóng kỷ lục vào mùa hạ và đợt lạnh kỷ lục vào mùa đông. Trong những ngày mùa hạ nóng như đổ lửa đó, điều hoà nhiệt độ là sản phẩm thiết bị bán chạy nhất. Và trong đợt rét của mùa đông, dù tính chất cấp thiết ko như mùa hè, nhưng cũng rất nhiều người mua máy điều hoà hai chiều (máy chấp nhận tăng nhiệt độ nhiều hơn nhiệt độ môi trường), hoặc đổi máy từ một chiều sang hai chiều. Có lẽ với tính chất như thế, sử dụng từ “máy điều hoà nhiệt độ” sẽ chuẩn xác hơn là “máy lạnh” – vốn là cách nói quen thuộc.
+ Việc thi công thiết bị này cho công trình, nhà ở gia đình thông dụng đến nỗi gần như ta có thể nhìn thấy điều hoà nhiệt độ có mặt ở khắp mọi nơi, không cứ gì phải là công trình sang trọng hay nhà ở xây mới. Điều hoà nhiệt độ gần như là thiết bị ép buộc, không thể thiếu ở văn phòng, nhà hàng, quán xá, là tiêu chuẩn của sự tiện nghi . Còn đối với nhà ở gia đình, thì điều hoà nhiệt độ giờ đây cũng giống như… quạt máy ngày xưa. Thị trường máy điều hoà nhiệt độ cũng phong phú với nhiều chủng loại, mẫu mã; giá cả không quá cao so với mức sống, nên ngày càng phổ biến hơn. Với những dự án xây mới, hạng mục điều hoà nhiệt độ là một nội dung tất yếu của thiết kế – thiết kế, được tính trong lệ phí đầu tư thiết kế .
Lắp đặt và thi công đồng bộ trong quy trình xây dựng
- Điều hoà nhiệt độ là loại thiết bị “cứng” (thiết bị gắn cố định), có quan hệ chặt chẽ với kiến trúc và kỹ thuật của dự án . vì thế, việc lắp đặt máy điều hoà phải được nghiên cứu tính toán kỹ từ khâu thiết kế : chọn lọc loại máy liên quan đến công suất, hình thức, các yêu cầu kỹ thuật của hệ thống đường dây, ống… rồi khớp nối với thi công của kiến trúc, lap dat dien nuoc , hệ thống thoát nước để có giải pháp thiết kế kiến trúc – kỹ thuật đồng bộ và phù hợp. Nhiều chủ nhà (và thậm chí không ít kiến trúc sư) nghĩ rằng : khi nào làm hoàn thiện mua điều hoà về lắp cũng được. đó là một ngẫm nghĩ sai lầm. thực tế thì với những công trình cũ lắp thêm, bổ sung điều hoà thì đúng là… kiểu gì cũng lắp được. Nhưng với công trình mới thiết kế, việc thiết kế, lắp đặt đồng bộ trong quy trình xây dựng là hết sức quan trọng, đảm bảo được yếu tố mỹ thuật, kỹ thuật và cả vấn đề kinh tế (do hệ thống phù hợp và vận hành hiệu quả, không bị hao phí năng lượng).
- Thông thường, sau khi đã có thi công hệ thống và định vị máy; việc thi công hệ thống điều hoà được chia làm hai giai đoạn trong quá trình thi công:
+ Giai đoạn thứ nhất là đặt hệ thống ống bảo ôn, dây điện từ vị trí dàn nóng tới dàn lạnh, đặt hệ thống ống thoát nước. Hệ thống dây – ống này thường được chôn âm tường, hoặc đi trên trần kỹ thuật. Giai đoạn này cần đặt trước khi thi công trát khối xây, hoặc thi công trần giả. Cần lưu tâm tuỳ chủng loại máy mà chờ nguồn điện ở dàn nóng hay dàn lạnh, hoặc có thể đi thừa dây (bọc theo ống bảo ôn) cho phép đấu điện ở cả hai đầu. Điều hoà nhiệt độ là thiết bị có công suất tiêu thụ điện lớn, nên nhất thiết phải có thiết bị an tâm riêng (cầu dao/át), đặt độc lập hoặc cùng hệ thống tủ át của tầng.
+ Giai đoạn thứ hai là lắp máy, định vị dàn nóng, dàn lạnh, đấu nối hệ thống ống bảo ôn, dây tín hiệu, dây nguồn, đường thoát nước với thiết bị. Giai đoạn này thường thiết kế trước khi sơn tường lượt cuối cùng và trước khi làm sàn gỗ (để tránh hư hại). Khi lắp đặt máy phải kiểm tra lại hệ thống ống, dây chờ sẵn đảm bảo nguyên vẹn, an toàn .
Một số nên nhớ về thi công khi lắp máy điều hòa
 |
| Một biện pháp che chắn cục nóng tránh điểm nhìn từ trong nhà ra vị trí phòng khách |
- Đây là vấn đề dễ mà cũng ko hề dễ, có liên quan trực tiếp tới thiết kế kiến trúc và nội thất. Đây cũng chính là vướng mắc hay gặp phải, gây khó khăn cho thợ sửa điện nước tại nhà trong việc lắp đặt nếu như ko có sự đo đạc từ khâu thi công . Với loại điều hoà thế hệ cũ (điều hoà một cục, hay còn gọi là điều hoà xuyên tường hiện gần như còn sử dụng rất ít) thì ko có nhiều chọn lọc cho vị trí; bởi phải tìm và ưu tiên cho bức tường nào bảo đảm dàn nóng hướng ra nơi thoáng. Nhưng đối với điều hoà thế hệ mới thì về cơ bản là có hai bộ phận (dàn nóng và dàn lạnh) độc lập nhau về vị trí. Dàn nóng đặt phía ngoài để thổi hơi nóng ra, còn dàn lạnh đặt trong phòng, trong ko gian tiếp nhận ko khí đã được điều hoà. đó là nguyên tắc chung, song cụ thể đặt ở đâu lại là vấn đề ko đơn giản, cần được nghiên cứu kỹ để đảm bảo thuận tiện thiết kế lắp đặt, bảo đảm yêu cầu kỹ thuật, thẩm mỹ, vận hành tốt, dễ dàng bảo trì và thi công điện nước khi có sự cố. thực tế, khá nhiều chủ nhà làm tới khâu hoàn tất, gọi thợ đến lắp điều hoà mà ko biết đặt máy ở đâu vì đặt đâu cũng thấy dở; bởi vì không có đo đạc thiết kế từ trước.
- Máy điều hoà (dàn nóng và dàn lạnh) nên đặt ở những vị trí sau:
+ Dàn nóng: Dàn nóng điều hoà nên được đặt trong logia, dưới nền bancông (cao trên cửa). Mặc dù dàn nóng được thi công để có thể đặt được ngoài trời, chịu mưa nắng song nếu được che chắn tuổi thọ của thiết bị vẫn nhiều hơn nhiều và hoạt động ổn định hơn. Ngoài ra, đặt điều hoà ở những vị trí này cũng thuận tiện và an toàn trong các bước thi công lắp đặt, bảo dưỡng do có sàn công tác. tuy vậy, ưu tiên lớn nhất cho việc đặt dàn nóng phải là nơi và hướng thông thoáng. Một vấn đề hay gặp phải là dàn nóng điều hoà luôn làm ảnh hưởng (xấu) đến mặt tiền, thẩm mỹ dự án . do vậy, phương án kiến trúc cần được nghiên cứu kỹ để đảm bảo tính thẩm mỹ . Tại vị trí điều hoà ở logia, bancông có thể lắp đặt những kết cấu bao che nhẹ và thoáng như hệ thống lam, tường hoa thông thoáng mà vẫn che được dàn nóng điều hoà. Với những công trình lớn hơn như văn phòng, nhà hàng, chung cư… có thể thi công giếng trời kỹ thuật, khe thoáng để đặt dàn nóng điều hoà. Cần lưu ý kích thước của ko gian này phải đảm bảo thông thoáng theo tiêu chuẩn kỹ thuật.
+ Dàn lạnh: Dàn lạnh được đặt trong phòng, phải đặt ở vị trí bảo đảm thẩm mỹ nội thất, không bị cản để có thể thổi khí đều khắp phòng. Trong các công trình nhỏ như nhà ở thì đa phần sử dụng kiểu điều hoà treo tường. Và thực tiễn thì tỷ lệ dùng điều hoà lạnh nhiều hơn là điều hoà nóng, và khí lạnh là khí tụ, nên dàn lạnh điều hoà thường được treo cao. Với độ cao thông thuỷ trung bình của phòng ngủ trong nhà ở khoảng 2,7m tới 3m thì có thể treo cao sát trần (cách trần một khoảng nhỏ để dễ thiết kế ). Cần tránh hướng thổi gió với khoảng cách gần của dàn lạnh vào các vị trí sinh sống chính như bàn sinh sống chung, bàn làm việc, giường ngủ… dễ gây bực bội và tác động tới sức khoẻ người sống và dùng trong ko gian đó. Bên cạnh đó, vị trí đặt dàn lạnh cũng phải đo đạc đến một yếu tố rất quan trọng – vẫn là vấn đề thoát nước. xác định chuẩn vị trí mặt lạnh trong nội thất cũng đồng nghĩa với việc đặt ống thoát nước chờ chuẩn xác vị trí và cao độ.
- Về căn bản, dù đặt dàn nóng hay dàn lạnh ở đâu thì cũng phải bảo đảm yêu cầu kỹ thuật quan hệ giữa hai thiết bị này. Theo tiêu chí kỹ thuật chung, với các máy có công suất 9000BTU – 12000BTU thì ống đồng bảo ôn ko dài quá 15m, dàn nóng ko cao hơn dàn lạnh quá 7m; với các máy từ 18000BTU-24000BTU thì ống đồng bảo ôn ko dài quá 20m, dàn nóng không cao hơn dàn lạnh quá 15m.
Một số lưu tâm về thi công khi lắp máy điều hòa
|
| Một căn hộ chung cư có bất lợi do ở phía tường bên kia (dù có logia) không còn khoảng cách đặt dàn lạnh vì đỉnh cửa sổ cao sát trần; dàn lạnh được chuyển về phía trong và thoát nước về hệ thống thoát nước của vệ sinh. |
+ Có một điều rất giản đơn nhưng lại ít được chú ý : đó là vấn đề thoát nước ở điều hoà. Trong các bước làm lạnh khí (ở dàn lạnh), hơi nước ngưng tụ và hoá lỏng, vì vậy phải có đường thoát nước từ dàn lạnh ra. Nhiều người không ghi nhớ, thậm chí không biết đến vấn đề này nên khi thi công điều hoà, không biết thoát nước đi đâu – nhất là khi dàn lạnh ở phía tường trong, không tiếp cận với hệ thống thoát nước nào hoặc đi ra ngoài mặt thoáng rất xa. Khác với ống bảo ôn thường đi trên cao (do dàn nóng và dàn lạnh đều treo cao), ít bị tác động và có thể đồng ý đi nổi trong trường hợp bất đắc dĩ; thì ống thoát nước lại phải thấp dần để bảo đảm chiều dốc. Vì lẽ đó, nếu ko thiết kế trước hệ thống thoát nước và đặt ống ngầm chờ sẵn thì rất khó khăn, ảnh hưởng thẩm mỹ và cả vấn đề dùng nếu như ống thoát nước nổi trong ko gian sử dụng. Nước thoát điều hoà là nước lạnh, vậy khi đi ngầm trong tường nhất thiết phải được bọc lớp bảo ôn bằng cao su để tránh quy trình trao đổi nhiệt, ngưng tụ tiếp trong lòng tường, dễ gây mốc tường hoặc đổi thay nhiệt độ, làm co ngót gây nứt tường.
+ Nước điều hoà có thể thoát về các hệ thống thoát mái, thoát chậu – sàn vệ sinh hoặc thoát chậu rửa bếp, tuỳ theo vị trí của dàn lạnh (liên quan đến dàn nóng). tốt nhất là thoát nước trực tiếp vào các hệ thống ống, ko nên để thoát ra sàn (logia, vệ sinh). Điều kiện lý tưởng là dàn nóng để ở logia, dàn lạnh ở mặt trong tường phòng tiếp xúc với logia, như thế khoảng cách và độ cao rất thuận tiện; và khi đó nước thoát điều hoà từ dàn lạnh sẽ đi xuyên tường ra ngoài logia, đấu nối vào hệ thống thoát mái theo trục đứng, cùng đón thoát sàn logia. Trong những trường hợp công trình không có bancông, logia cùng hệ thống thoát nước đứng, hoặc cục bộ vị trí phòng đó có tường liền với không gian bên ngoài; thì cần thoát nước điều hoà về các hệ thống thoát nước gần nhất (như vệ sinh), ko được để nước chảy tự do ra ngoài. Và một điều lưu ý sau cùng, đơn giản nhất nhưng ko thể thiếu là hệ thống ống thoát nước của điều hoà phải được lắp đặt bảo đảm độ dốc thoát nước.
- Lắp đặt máy điều hoà nhiệt độ cục bộ cho các công trình nhỏ như nhà ở gia đình không khó, và có thể làm bất kỳ lúc nào. Nhưng để có một biện pháp tốt, tìm được vị trí phù hợp cho thiết bị cần thiết phải có thiết kế và thực hiện thi công đồng bộ cùng các hạng mục khác. Đây là bài toán phải giải bằng cả giải pháp kiến trúc – nội thất và phương pháp kỹ thuật, mà người kiến trúc sư cần có cái nhìn tổng thể. Việc tồn tại gần như bắt buộc của loại thiết bị này hiện tại, biết đâu có thể là tiền đề cho những hình thức kiến trúc đa dạng ?
-------------------------------------------------------------------------------------------
Website: http://diennuocaz.com
Văn phòng doanh nghiệp : Ngõ 210. Đường Hoàng Văn Thái. Thanh Xuân. Hà Nội
HotLine: 094 889 50 60 - 094 734 83 86 - 0978 56 34 68 ( Anh Hiếu )